Durf je kwetsbaar op te stellen

Outside the box denken… Er valt veel veiligheidswinst mee te behalen. Maar wat verstaan we er eigenlijk precies onder? Hoe vullen we het in en waar zit dan die winst? Deze vragen hebben Stefan van Kessel (Manager Veiligheid Van Hattum en Blankevoort) en Rob Marijnissen (Manager Veiligheid Strukton Infra Specials) eens onder de loep genomen.

Stefan en Rob zijn geen vreemden van elkaar. Twaalf jaar geleden leerden ze elkaar kennen bij DIBEC Veiligheidskundig adviesbureau. Zeven jaar werkten ze veelal samen op diverse mooie projecten, waarna ze ieder hun eigen weg gingen. Ze hielden contact en zoeken elkaar regelmatig op om van gedachten te wisselen over veiligheidsdilemma’s, ontwikkelingen en vraagstukken. Hun insteek is namelijk nog steeds hetzelfde: verbeteren en leren doe je samen!

Denk positief
Ervaringen zitten ons soms in de weg. We laten ons belemmeren door kennis uit studies, trainingen, maar ook uit onze werkervaring. Daarnaast hebben we natuurlijk te maken met wet- en regelgeving, contracteisen, beleidsafspraken (bedrijfs- en projectspecifiek), onze bedrijfsprocessen en certificeringsschema’s. En dan verwachten we ook nog dat we het in ons werk allemaal op de juiste manier doen. En niet onbelangrijk: het samen op de ‘juiste manier’ doen. We verwachten en moeten dus nogal wat. Is het dan beter om alles maar te laten varen en het helemaal anders te doen? ‘Nee, niet helemaal’, stelt Stefan. ‘Maar het is wel de vraag of wij in onze markt, nog wel écht innovatief kunnen zijn op veiligheidsgebied, als we ons blijven blindstaren op al deze zaken.’ Het loont om soms anders naar zaken te kijken. Rob herkent dit ook in zijn functie. Het valt hem op dat we altijd wel een mening hebben over elkaars veiligheidsinitiatieven. ‘Helaas vaker negatief dan positief. Safety alerts worden vaak afgedaan met: ‘Dat gebeurt bij ons niet!’ Maar ook op gezamenlijke projecten, of bij een bezoek aan een collega aannemer hebben we direct onze mening klaar. We vinden al snel dat we het zelf beter voor elkaar hebben. Die primaire reactie belemmert het samen doorgroeien’, ervaart Rob. Bij een bezoek focust hij zich daarom juist op wat hem in positieve zin opvalt. ‘En dan kijk ik vooral naar zaken die misschien ook binnen onze organisatie van meerwaarde kunnen zijn.’

Outside the box
Verbeteringen zijn overal. Het verhaal achter een dilemma of verbeterpunt is relevant. ‘Juist daarvan kunnen we veel leren’, vinden Rob en Stefan. Maar dan moeten we die informatie wel met elkaar delen. We zijn in onze branche gewend om inside the box te denken en alleen maar te benoemen wat er allemaal goed gaat. Terwijl het juist belangrijk is ons naar elkaar toe vaker kwetsbaar op te stellen. Als we naast onze succesen ook eens onze dilemma’s en leerpunten met elkaar bespreken, ondersteunen we elkaar om steeds beter te worden. We leggen dan de lat steeds hoger en werken toe naar een nog veiligere infrasector. ‘Dát is outside the box denken’, stelt Stefan. Voor Rob en Stefan is dat vanzelfsprekend. De hulpvraag komt regelmatig en zij schamen zich er niet voor dat ze niet alles weten. ‘We moeten ook realistisch zijn, het is veel! En waarom moeten we zelf het wiel uitvinden als de collega om de hoek dat misschien al gedaan heeft?’ Dat betekent niet dat we simpelweg afwachten tot iemand ons de oplossing voor een probleem toeschuift, maar dat we met elkaar in gesprek gaan. ‘Niet alles werkt namelijk één op één’, weet Rob. ‘Soms is een andere insteek nodig. Het gaat om het proces dat naar de oplossing leidt. Die moet je zelf doorlopen zodat het past bij je bedrijf. Dit kan in de verschillende platformen waar we zelf ook bij zijn aangesloten beter.’

Verder kijken
Mensen vormen makkelijk een mening. Dat geldt zeker ook voor veiligheid. We zien iets op social media en oordelen of veroordelen direct. Er ontstaat een blame-cultuur. Ook een typisch voorbeeld van inside the box-denken, vinden Stefan en Rob. ‘We moeten leren om eerst vragen te stellen en verder te kijken, voordat we direct een mening klaar hebben. Niet alleen bij incidenten, maar ook bij veiligheidsprocessen. Vaak horen we: ‘Dit werkt bij ons niet.’ Of: ‘Dat past niet bij ons bedrijf.’ Maar als we ons openstellen en ons iets meer verdiepen, kunnen we juist vragen: ‘Hoe zou dat ook bij ons kunnen werken?’ Dat is outside the box-denken.’ Strukton kiest als bedrijf bijvoorbeeld voor het veiligheidsprogramma ‘hein en guus’. Van Hattum en Blankevoort voor Brain-Based Safety. Door elkaar te bevragen krijgen we inzicht in de wijze waarop een dergelijk cultuurprogramma vorm krijgt binnen de organisaties en hoe met de implementatie van de programma’s gedragsbeïnvloeding maximaal wordt benut.

De lat omhoog
Stefan en Rob maken zich er sterk voor om veiligheid steeds meer als branche te benaderen. Dat doen zij onder andere door er actief mee aan de slag te gaan in de werkgroepen en veiligheidsplatformen waar zij bij zijn aangehaakt. De rode draad in hun initiatieven: denk outside the box. ‘Stel niet een oplossing centraal, maar de manier waarop je gezamenlijk tot een oplossing komt. Al sluit maar 10% van een initiatief of programma van een branchegenoot aan bij jouw eigen organisatie, dan heb je toch 10% winst! En stop met direct oordelen, maar durf te vragen. Stel je kwetsbaar op en bespreek met elkaar je dilemma’s en verbeterpunten. Spreek je hardop uit, ook wanneer je oordeelt. Als we ons naar elkaar kwetsbaar durven op te stellen, worden we buiten juist minder kwetsbaar. Zo leggen we met elkaar de lat steeds hoger en vergoten we niet alleen het veiligheidsniveau binnen ons bedrijf, maar binnen de gehele branche!’